Perenlaantje

Perenlaantje in Hendrik Ido Ambacht: Uniek en Bijzonder

Het ‘Perenlaantje’, een gewelf van leiperen waar je onderdoor kunt lopen, is in oude glorie hersteld. De loofgang, ook wel berceau genoemd, is met twee bomenrijen van elk 550 m lengte de langste van Europa en dateert uit 1920. De metalen boogconstructie van het Perenlaantje is volledig gerestaureerd en slechte bomen zijn vervangen door nieuwe aanplant.

Nederland telt maar vier loofgangen (berceaus) met peren. De loofgang in Hendrik Ido Ambacht is daarvan met 550 (!) meter en 1100 bomen de langste. Als je aan het begin staat zie je helemaal in de verte pas het einde. Zelfs binnen heel Europa komt geen langere fruitbomenberceau voor. De berceau in Hendrik Ido Ambacht is dus écht uniek.

De perenberceau ligt voor het oog in een groen natuurgebied. Halverwege de loofgang ligt een natuurlijke vijver. Vogeltjes kwetteren daar volop. De meeste bomen van de loofgang zijn vervangen door nieuwe aanplant. Aan de noordoost zijde van de berceau staan de meeste oude fruitbomen, aangeplant in 1920. De stammen van deze bomen zijn 15 cm dik, en de schors heeft indrukwekkende groeven van 1 cm diep.

Historie

De perenberceau herinnert aan de hoogtijdagen van de fruitteelt in het gebied. Oorspronkelijk lag er een spoorrails (smalspoor) onder de berceau. De eigenaar van destijds, fruitteler Speelman, vervoerde daarover met lorries zijn kisten met geoogst fruit.

Eén bezoeker, een wat oudere man, wist me te vertellen dat de loofgang in vroeger tijden veel gebruikt werd door kerkgangers om ’s zondags naar het kerkje te gaan. “Dan hoefden ze niet om te fietsen; de auto gebruiken op zondag mocht niet!” Het kerkje staat er nog steeds, aan noordoostzijde van de berceau.

Restauratie van constructie

De metalen constructie is geheel vernieuwd. De berceau is gemaakt van gegalvaniseerde T-profielen en strips platstaal. Voor één boog-element zijn 2 T-profielen in de grond gestoken, op ca. 4 meter afstand van elkaar. De T-profielen steken ca 180 cm boven het maaiveld uit. Op de uiteinden van deze T-profielen is een boogvormig T-profiel (halve cirkel) geschroefd (met stukjes platstaal als verbindingsstuk). De in totaal 140 bogen zijn op drie punten met platstaal aan elkaar geschroefd: aan weerszijden van de loofgang (op 180 cm hoogte) en helemaal bovenin de nok. Tussen de eerste twee boogelementen zit een kruisschoor van platstaal, voor de stabiliteit. De afstand tussen 2 boogelementen is niet overal gelijk. Het aantal bomen tussen 2 boogelementen varieert van 3 tot 6, met een plantafstand van ca. 50 cm.

Perenrassen

Peer is een kruisbestuiver: voor een goede vruchtzetting dien je meerdere rassen aan te planten. Voor de restauratie van de loofgang zijn oude hoogstam perenrassen gebruikt, zoals: ‘Conference’, ‘Triomphe de Vienne’ en ‘Bonne Louise d’Avranches’. Deze werden ook in vroeger tijden al in Nederland gekweekt. Deze historische fruitbomen rassen zijn zorgvuldig geselecteerd uit de honderden beschikbare rassen. Ze zijn onder andere uitgekozen op hun geschiktheid als leiboom: ze hebben een matige groeikracht en vormen ‘korthout‘.

‘Bonne Louise d’Avranches‘ is een kleine, slanke handpeer, groen met een mooie blos. De rijptijd valt half september. De cultivar produceert kwalitatief goede vruchten, met een zachtzure smaak en goed aroma. Een van de allerfijnste handperen. Ook geschikt als stoofpeer en gebakspeer. Als stoofpeer kleurt de peer van nature witgeel tot geel; niet rood. Verlangt beschutte en niet te droge standplaats. Op kwee-onderstam is het ras minder vatbaar voor ziekten.
‘Conference‘ groeit op bijna elke grondsoort. Groeit van nature zeer gezond (weinig ziektegevoelig) en geeft elk jaar goede vruchtdracht. Deze handpeer is ook geschikt als stoofpeer, maar kleurt dan witgeel tot geel. Bloemen zijn deels zelfbestuivend. De boom vraagt wel veel snoeien (uitdunnen) en vruchten zijn wel wat gevoelig voor roest.
‘Triomphe de Vienne‘ kan een hoge opbrengst geven, maar de oogst kan jaarlijks fluctueren. Deze cultivar is gemakkelijk te telen. Deze handpeer is ook geschikt om te stoven, maar blijft dan wit van kleur. In vergelijking met andere rassen wel zeer vatbaar voor perevuur. De vruchten moeten niet te vroeg geoogst worden.

Elk jaar in augustus worden er

plukdagen georganiseerd voor bewoners van de wijk De Volgerlanden.

Een handpeer die je als stoofpeer wilt gebruiken kun je het beste niet helemaal rijp oogsten. Want rijpe (zachte) peren vallen tijdens het koken gemakkelijk uiteen.

Toerisme

Ik bezocht de berceau tijdens de bloei, begin mei, op een doordeweekse dag, halverwege de middag. Ik had niet verwacht iemand tegen te komen bij deze lokale attractie. maar in een halfuur kwam ik wel 5 andere bezoekers tegen.

De berceau is op zijn mooist begin mei (tijdens de bloei, die enkele weken duurt) en in augustus (vlak voor de perenoogst). De berceau fruitbomen is vrij toegankelijk; via een hek kunt u onder de berceau doorlopen.

Speciale gelegenheden

De berceau met peren zou weleens een idyllische locatie kunnen worden voor bruiloften: eerst een wandelingetje door de berceau en vervolgens trouwen in het naburige kerkje. De berceau leent zich ook goed voor trouwreportages, zeker voor mensen met ‘roots’ in de fruitteelt.

Toekomst

Gemeente Hendrik Ido Ambacht heeft de berceau aangekocht als bijzonder cultuur-historisch erfgoed, met de bedoeling het op te nemen als wandelroute door Vinexwijk De Volgerlanden. Aanvankelijk waren er plannen om het Perenlaantje op te nemen in een golfterrein. Later besloot de gemeente om het gebied toch voor woningbouw te bestemmen. Rondom de loofgang zullen nog zo’n 3.000 woningen verrijzen. Het is onduidelijk of het berceau dan behouden kan blijven.

Route en bereikbaarheid

Het Perenlaantje ligt in het oostelijke deel van nieuwbouwwijk De Volgerlanden in Hendrik Ido Ambacht, tussen de Vrouwgelenweg en de Veersedijk. Een deel van het Perenlaantje is bebouwd met woningen. De berceau is van 2 kanten bereikbaar: via noordost zijde (Perenlaantje) en via zuidwest zijde (Laan van Welhorst).

Het Perenlaantje is met autonavigatie of routeplanner gemakkelijk te vinden. Aan noordoostzijde ligt het vlakbij gezondheidscentrum De Volgerlanden dat met bordjes langs de weg staat aangegeven. Loop het bebouwde deel van het Perenlaantje door en steek de kruising met de Vrouwgelenweg recht over; via een loopbrug over de sloot en een pad houtsnippers kom je na 75 meter bij de berceau. Wie van zuidwestzijde komt, ziet de berceau vanaf de Laan van Welhorst al liggen.

Openingstijden

Vrij toegankelijk.
Tips:

Op een zonnige dag begin mei, tijdens de bloesem, is de berceau op zijn mooist.
In juli / augustus hangen de bomen vol met peren.
Het Perenlaantje is een idyllische locatie; zeer geschikt voor een romantische bruidsreportage. Zeker voor mensen met wortels in de fruitteelt!

Perenlaantje Ursulinentuin

Er bestaat nog een tweede Perenlaantje!

In de Ursulinentuin van Sittard (Limburg) staat een gelijksoortig berceau van perenbomen, enkele tientallen meters lang. Het berceau is aangelegd rond 1910 door de Zusters van klooster de Ursulinen en telde oorspronkelijk 6 cultivars. Een deel van de fruitbomen is in de loop der jaren vervangen door nieuwe aanplant.

Sinds 1993 maakt dit laantje onderdeel uit van een openbare stadstuin. In 2015 heeft het Perenlaantje de prijs ontvangen van “Fruitboom van het Jaar”, uitgereikt door Pomologisch Genootschap Limburg.