Leifruit Locaties
Leifruit collecties komen geconcentreerd voor in Noordwest-Europa: in Nederland, België en Frankrijk. Dit artikel geeft een overzicht van belangrijke collecties met geleide fruitbomen, en beschrijft hun unieke kwaliteiten en hoogtepunten. Het overzicht is een selectie van de mooiste leifruit locaties die ik ken en waarvan ik de meeste zelf heb bezocht. Locaties met leifruit zijn meestal gelegen op buitenplaatsen en landgoederen met een rijke historie.
Lijst en Kaart met Fruitmuren in Nederland, België en Frankrijk
Fruitmuren zijn tuinmuren die speciaal gebouwd werden voor de teelt van leifruit bomen. Nederlandse fruitmuren zijn vaak gelegen op buitenplaatsen en landgoederen met een rijke en eeuwenoude historie. Hier ziet u een handig overzicht van alle historische fruitmuren in Nederland, België, Frankrijk en Engeland in de tabel beneden of op de landkaart.
Nederland telt circa 100 historische fruitmuren. Veel daarvan behoren tot ons regionaal en cultureel erfgoed. Onderstaande tabel geeft een overzicht. Handig als u tijdens een excursie meerdere fruitmuren wilt bezoeken.
Tips voor het gebruik van de tabel:
- Klik in de eerste regel op een Titel om de gegevens te sorteren.
Bijvoorbeeld op Type Fruitmuur of Provincie. - Gebruik het Zoekvenster (rechtsboven) om een selectie te maken.
Bijvoorbeeld van “Slangenmuren”. - Gebruik de Scrollbalk (onderaan tabel) als een deel van de hele regel niet zichtbaar is.
- Klik op de kleine Afbeelding in rechterkolom voor een vergrote weergave.
Noot: tegenwoordig zijn niet in alle gevallen de fruitmuren nog in gebruik.
Locatie | Type Fruitmuur | Met leifruit? | Plaats | Provincie | Afbeelding | Toegang? | Opmerkingen |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Buitenplaats Beeckestijn | slangenmuur | ja | Velsen-Zuid (Velsen) | NH | ![]() | vrij | eind 18e eeuw |
Buitenplaats Spaarnberg (Burg. Rijkenspark) | slangenmuur | nee | Santpoort-Zuid (Velsen) | NH | vrij | 19e eeuw | |
Landgoed Huis te Manpad | slangenmuur | ja | Heemstede | NH | ![]() | met gids | ca. 1730, 209 m lang |
Landgoed Schaep en Burgh | slangenmuur | ja | 's Graveland | NH | ![]() | vrij | ca. 1730 |
Landgoed 't Oude Hof | slangenmuur | nee | Bergen | NH | ![]() | vrij | 18e eeuw |
Het Stroot | slangenmuur | nee | Enschede | OV | vrij | ca. 1925 | |
Hilverbeek | slangenmuur | ja | 's Graveland | UT | ![]() | vrij | ca. 1730 |
Ridderhofstad Hindersteyn | slangenmuur | ja | Langbroek | UT | ![]() | open dagen / op afspraak | 60 m lang |
Slot Zuylen | slangenmuur | ja | Oud Zuilen | UT | ![]() | met toegangskaartje museum | ca. 1742, 120 m lang |
Kasteel Duivenvoorde | slangenmuur | ja | Voorschoten | ZH | ![]() | met toegangskaartje museum | |
Huis en Landgoed Loenen | slangenmuur | nee | Loenen | GLD | vrij | ||
Landgoed Meer en Bos | slangenmuur | nee | Den Haag | ZH | vrij | ||
Kasteel Slangenburg | slingermuur | nee | Doetinchem | GE | vrij | ||
ruine Brederode (oostzijde) | slingermuur | nee | Heemstede | NH | vrij | ||
Buitenplaats Sparrendaal | slingermuur | ja | Driebergen-Rijsenburg | UT | vrij | 1758 | |
Linschoten, ten zuiden van St. Janskerk | slingermuur | nee | Linschoten (Montfoort) | UT | ![]() | vrij | ca. 1770 |
Utrecht, achter Schalkwijkstraat 11 | slingermuur | nee | Utrecht | UT | ![]() | vrij | ca. 1735 |
Buitenplaats Cromvliet | slingermuur | nee | Rijswijk | ZH | ![]() | nee | |
Huis ten Donck | slingermuur | Ridderkerk | ZH | ![]() | met toegangskaartje museum | 18e eeuw | |
Landgoed Clingendael | slingermuur | ja | Den Haag | ZH | vrij | ca. 1730, 20 m lang | |
Kasteel Groeneveld | retranchementmuur | ja | Baarn | UT | vrij | ca. 1730 | |
Buitenplaats Raadhoven (Doornburch) | retranchementmuur | nee | Maarssen | UT | nee | 1e helft 18e eeuw | |
Buitenplaats Berbice | retranchementmuur | JA ! | Voorschoten | ZH | ![]() | op afspraak | ca. 1700, >100 m |
Landgoed Marlot | retranchementmuur | nee | Den Haag | ZH | ![]() | vrij | 1725 |
Queekhoven | meandermuur | Breukelen | UT | nee | ca. 1738 | ||
Mari?nheuvel | zigzagmuur | nee | Heemstede | NH | 18e eeuw | ||
Landgoed Ewsum | rechte fruitmuur | ja | Middelstum | GR | vrij | ||
Menkemaborg | rechte fruitmuur | ja | Uithuizen | GR | met toegangskaartje museum | ||
Dekema State | rechte fruitmuur | ja | Jelsum | FR | ![]() | met toegangskaartje museum | |
Landgoed Stania State | rechte fruitmuur | ja | Oentsjerk | FR | vrij | ||
Landgoed Oranjewoud | rechte fruitmuur | (ja) | Oranjewoud | FR | vrij | ||
Landgoed Oranjestein | rechte fruitmuur | ja | Oranjewoud | FR | ![]() | beperkt opengesteld | |
Buitenplaats Boschwijk | rechte fruitmuur | Wijthem | OV | vrij | |||
Buitenplaats Den Aalshorst | rechte fruitmuur | Dalfsen | OV | vrij | |||
Buitenplaats Den Alerdinck | rechte fruitmuur | Laag Zuthem | OV | vrij | |||
Huis Den Berg | rechte fruitmuur | Dalfsen | OV | vrij | |||
De Bellinckhof | rechte fruitmuur | Almelo | OV | vrij | |||
Kasteel Twickel | rechte fruitmuur | JA ! | Ambt Delden | OV | ![]() | beperkt open / Open Dag | 200 m lang |
Landgoed Weldam | rechte fruitmuur | ja | Markelo | OV | met toegangskaartje | ||
Buitenplaats Laag Oorsprong | rechte fruitmuur | Oosterbeek | GLD | ![]() | beperkt opengesteld | ||
Huis Bingerden | rechte fruitmuur | ja | Angerlo | GLD | Open Dag | ||
Huis te Brakel | rechte fruitmuur | ja | Brakel | GLD | vrij | ||
Kasteel Doorwerth | rechte fruitmuur | Doorwerth | GLD | met toegangskaartje museum | |||
Kasteel Middachten | rechte fruitmuur | JA ! | De Steeg | GLD | ![]() | met toegangskaartje museum | 18e eeuw |
Landgoed Het Ross | rechte fruitmuur | ja | Laren | GLD | ja (hotel-restaurant) | ||
Paleis Het Loo | rechte fruitmuur | JA ! | Apeldoorn | GLD | met toegangskaartje museum | >100 m lang | |
Bartimeus (Landgoed Hydepark) | rechte fruitmuur | ja | Doorn | UT | vrij | ||
Buitenplaats De Heiligenberg | rechte fruitmuur | ja | Leusden | UT | vrij | ||
Wijngaard Hoog Beek & Royen | rechte fruitmuur | Zeist | UT | vrij | |||
Kasteel Amerongen | rechte fruitmuur | ja | Amerongen | UT | met toegangskaartje museum | ||
Landgoed Linschoten | rechte fruitmuur | ja | Linschoten | UT | met gids | ||
Landgoed Vollenhoven | rechte fruitmuur | ja | De Bilt | UT | ![]() | Open Dagen | |
Kasteel Neijenrode | rechte fruitmuur | nee | Breukelen | UT | ![]() | ||
Buitenplaats Beeckestijn | rechte fruitmuur | nee | Velsen-Zuid | NH | |||
Landgoed Boekesteyn | rechte fruitmuur | 's Graveland | NH | vrij | |||
Buitenplaats Berkenrode | rechte fruitmuur | Heemstede | NH | gedeeltelijk vrij toegang | |||
Landhuis Gooilust | rechte fruitmuur | ja | 's Graveland | NH | ![]() | vrij | |
Huis te Manpad | rechte fruitmuur | JA ! | Heemstede | NH | met gids | ca. 1730, 209 m lang | |
Landgoed Jagtlust | rechte fruitmuur | ja | 's Graveland | NH | vrij | fruitschutting | |
Landgoed Leyduin | rechte fruitmuur | ja | Vogelenzang | NH | vrij | incl. Woestduin en Vinkenduin | |
Pinetum Blijdenstein | rechte fruitmuur | Hilversum | NH | ![]() | op woensdag vrij toegang | ||
Schaep en Burgh | rechte fruitmuur | ja | 's Graveland | NH | ![]() | vrij | |
Landgoed Dordwijk | rechte fruitmuur | ja | Dordrecht | ZH | ![]() | met gids | |
Druivenkwekerij Sonnehoeck | rechte fruitmuur | ja | Kwintsheul | ZH | ![]() | op afspraak / Monumenten Dag | 100 m lang, ingang Park Leeuwenberghlaan |
Buitengoed Dorrepaal | rechte fruitmuur | ja | Leidschendam-Voorburg | ZH | vrij | ||
Hofje van Mevrouw Van Aerden | rechte fruitmuur | ja | Leerdam | ZH | op WO-mid en ZA-mid vrij toegang | ||
Hofje van Pauwf | rechte fruitmuur | Delft | ZH | vrij | |||
De Keukenhof | rechte fruitmuur | Lisse | ZH | met toegangskaartje museum | |||
Rhijngeest | rechte fruitmuur | ja | Oegstgeest | ZH | vrij | ||
Villa Augustus | rechte fruitmuur | JA ! | Dordrecht | ZH | ![]() | vrij | |
Westlands Museum | rechte fruitmuur | ja | Honselersdijk | ZH | ![]() | met toegangskaartje museum | |
Buitenplaats Mattemburgh | rechte fruitmuur | Hoogerheide | NB | deels vrij / deels betaald | |||
Landgoed Kasteel Veldrop | rechte fruitmuur | ja | Geldrop | NB | ![]() | met toegangskaartje museum | |
Kasteel Gemert | rechte fruitmuur | ja | Gemert | NB | vrij; rondleiding op afspraak | ||
Kasteel Tongelaar | rechte fruitmuur | ja | Mill (Nijmegen) | NB | vrij | ||
Klooster Nazareth | rechte fruitmuur | Gemert | NB | vrij | |||
Fruitteeltmuseum Kapelle | vollewindsleiding* | ja | Kapelle | ZH | met toegangskaartje museum | ||
Perenlaantje | vollewindsleiding* | ja | Hendrik Ido Ambacht | ZH | vrij | ca. 1920, berceau 550 m lang |
Plan uw Daguitje
Wanneer de lente losbarst, tulpen ontluiken en het zonnetje warmer aanvoelt trekt menig Nederlander erop uit voor een dagje fietsen of wandelen door de natuur. In april is de Bloesemtocht in de Betuwe zeer populair. Maar er zijn in Nederland nog zoveel meer leuke plekken te ontdekken! Bijvoorbeeld historische buitenplaatsen met leifruit.
Top 10 mooiste collecties Nederland
Openingstijden
Veel landgoederen met leifruit zijn eigendom van Natuurmonumenten. Deze locaties zijn vaak (maar niet altijd) vrij toegankelijk en op eigen gelegenheid te bezoeken. Sommige locaties zijn alleen geopend tijdens de Open Monumentendag (2e weekend in september) of op een andere Open Dag.
Fietsroutes & Wandelroutes
Raadpleeg de volgende websites voor fietsroutes en wandelroutes:
- Natuurmonumenten
Op de website van Natuurmonumenten kunt u fietsroutes en wandelroutes zoeken en downloaden. In ’s Graveland heeft Natuurmonumenten ook een Bezoekerscentrum Gooi en Vechtstreek* waar u terecht kunt voor informatie, gedrukte wandelroute of fietsroute.* Adres: Noordereinde 54 b, 1243 JJ ’s Graveland
- RouteYou.com
Bij RouteYou.com kunt u online fietsroutes en wandelroutes kiezen en downloaden. Deze website is internationaal en geeft per route ook uitgebreide info over: hoogtekaarten, plattegronden, bezienswaardigheden, rustplaatsen om wat te eten of drinken.
Rondje van Six
Het Rondje van Six is een korte maar populaire wandelroute om Landgoed Jagtlust in ’s Graveland (bij Hilversum). Tijdens de wandeling (800 m) loopt u langs 8 buitenplaatsen met 6 fruitmuren. Bekijk wandelroute en foto’s Rondje van Six.
Noot: ’s Graveland ligt officieel in de provincie Noord-Holland, maar ligt praktisch tegen de provincie Utrecht aan. Het heeft daardoor een centrale ligging in Nederland.
Rondleiding Leifruit
Een speciale rondleiding langs leifruit wordt soms georganiseerd bij:
- Kasteel Middachten
- Buitenplaats Berbice
- Museumtuin van Kasteelpark Gaasbeek
- Le Potager du Roi (Versailles, Frankrijk)
Andere waardevolle collecties
- Buitenplaats Spaarnberg – (afbeelding slangenmuur, leifruit opgeheven?)
- Druivenkwekerij Sonnehoeck – (afbeelding rechte fruitmuur, 100 m lang, met lattenwerk)
- Ridderhofstad Hindersteyn – (afbeelding slangenmuur, 60 m lang met lattenwerk)
- Buitenplaats Hilverbeek – (afbeelding slangenmuur, met lattenwerk)
- Landgoed Beeckestijn – (afbeelding rechte fruitmuur)
- Landgoed Schaep en Burgh – (hoogste slangenmuur in Nederland, afbeelding slangenmuur)
- Buitenplaats Sparrendaal – (afbeelding slangenmuur)
Top 10 mooiste collecties Frankrijk
Top 10 mooiste collecties België
Top 10 mooiste collecties Engeland
Hampton Court Palace
Lost Gardens of Heligan
Penhurst Palace
Trewidden House & Gardens
Sudley Castle & Gardens
RHS Garden Wisley
Barnsdale Gardens
Contact
Help mij overzicht up to date te houden
Heeft u informatie over leifruit?
Deel uw ervaringen, evenementen (Open Dagen) en tips onder dit artikel, als commentaar.
Uw beste foto's kunt u naar ons mailen voor plaatsing op onze website.
Leifruitmuur met achterstallig onderhoud gezien?. Informeer mij! Wellicht kan ik hulp bieden.
Informeer mij