Een berceau, ofwel loofgang, is een overgroeid tuinpad. Aan weerszijden van het wandelpad zijn bomen of heesters geplant die boven het pad met elkaar verbonden zijn, zodat een tunnel ontstaat. Een berceau kun je met groenblijvende en/of bloeiende planten laten begroeien. Ook leivormen met fruitbomen zijn mogelijk.
Varianten Berceaus
Constructie
Een berceau in stricte zin heeft een frame van metaal (of eventueel hout).
De boogvormen zijn meestal onderling verbonden, maar kunnen ook los achter elkaar staan.
Sommigen beschouwen ook twee bomenrijen waarvan de kronen elkaar overlappen als een ‘berceau’, zonder dat er een dragende constructie gebruikt is. Deze variant van het berceau heet ook wel boomlommer of boomgewelf.
Houd er rekening mee dat de dragende constructie een permanent onderdeel van de berceau is. De stevigheid van een berceau moet afgestemd zijn op enerzijds de windbelasting (windgevoeligheid) en anderzijds het gewicht van beplanting. Met name Wisteria’s kunnen erg oud en zwaar worden.
Openingen
- baanvormige openingen (parallel aan de boogvorm)
- boogvormige openingen (‘poorten’ aan de zijkanten)
- kleine vensters (in de zijkanten)
Type Beplanting
- Haagberceaus Een heg in tunnelvorm is uitermate geschikt voor een dicht gesloten groeiwijze. Dit geeft in de zomer een koele, schaduwrijke plek. Een volledig gesloten haagberceau is aan de binnenkant zo donker dat er nauwelijks blad groeit. Een opener tunnelhaag is te creëren door ‘raamopeningen’ in de haag te maken of door de tunnelbogen los van elkaar neer te zetten.
- Berceaus met leifruit Leifruit is alléén geschikt voor een open groeiwijze. Immers: het zonlicht moet het gewas aan zowel binnen- als buitenkant goed belichten om smaakvolle vruchten te krijgen en takverkaling te voorkomen. Ook de wind moet vrijuit door het gebladerte kunnen waaien, opdat het blad na regen spoedig opdroogt en schimmelziekten voorkomen worden.
- Bloeiend berceau Een bloeiend berceau is tijdens de bloei een blikvanger in de tuin. Een berceau begroeid met bijvoorbeeld rozen of blauwe regen bloeit meerdere weken of maanden per jaar. Ook het fruitberceau bloeit in het voorjaar, maar de bloeiperiode is vrij kort (enkele weken).
- Wintergroen berceau Een berceau bekleed met klimop (Hedera) is wintergroen. Deze variant wordt wel gebruikt als carport. Tip: Gebruik gaasmatten tegen de leiconstructie om planten tegenaan te laten klimmen.
Uitstraling van Berceau
Uitstraling Constructie
Een berceau constructie is een ruimtelijk, 3D element in de tuin, dat lucht en ruimte creëert. In de winter, als het blad van de planten is, ziet het lijnenspel van een berceau er stijlvol uit.
De uitstraling van het frame wordt bepaald door:- grootte van frame
- dikte van frame
- vorm van frame
- decoratieve elementen op het frame
- kleur van frame
De grootte van het frame (schaal) moet afgestemd zijn op elementen in de omgeving (bijvoorbeeld een huis). Daarnaast moet de hoogte rekening houden met de planthoogte (minimum en maximum) van de planten die je erbij plant.
Een dun, boogvormig, zwart frame oogt minimalistisch, elegant en exclusief. Een zilverkleurig frame valt het minst op; neemt de kleur van de omgeving aan. Een dik en massief houten frame doet zwaar en gewichtig aan.
Uitstraling Beplanting
- een frisgroene haagberceau heeft een krachtige, tijdloze uitstraling
- een rozenberceau een romantische uitstraling
- een fruitberceau een nostalgische, romantische uitstraling.
Seizoenseffecten
Bladval
beplanting) verandert in de loop van het jaar. Tijdens het groeiseizoen raakt het frame begroeid door de beplanting. In de herfst- en winterperiode daarentegen is juist het frame goed zichtbaar, in geval van een bladverliezend gewas.
Bij een wintergroene beplanting gaat het frame permanent schuil achter de planten en oogt de berceau jaarrond hetzelfde.
Voorjaars- en Herfstkleuren
Keuze Beplanting Berceau
Aantal Cultivars Haagberceau
Een haagberceau zal in 9 van de 10 gevallen bestaan uit één ras. Simpelweg omdat dat een strak eindresultaat geeft en het minste onderhoud vergt.
In andere gevallen wordt bijna altijd gebruik gemaakt van twee rassen, waarbij het ene ras een mutant is van het andere ras. Ze hebben dan nagenoeg dezelfde groei-eigenschappen maar zien er toch verschillend uit. Bekend voorbeeld hiervan is een combinatie van rode en groene beuk.
| Tabel: Advies aanleggen berceau / loofgang. Aanbevolen plantensoorten en aantal gebruikte cultivars. |
|||
|---|---|---|---|
| Type Cultivar: | Type berceau: | Aantal cultivars per berceau: | Toelichting: |
| Beuk (Fagus sylvatica) | haagberceau | 1 (of 2) | Gebruik eventueel paarsbladige en groenbladige cultivars door elkaar. |
| Winterlinde (Tilia cordata) | haagberceau | 1 | |
| Rozenberceau (Rosa) | bloeiend berceau | meerdere | Gebruik meerdere cultivars met verschillende bloeiperioden. Evt combineren met Clematis. |
| Clematis berceau | bloeiend berceau | meerdere | Gebruik meerdere cultivars met verschillende bloeiperioden. Evt combineren met rozen. |
| Gouden Regen (Laburnum anagyroides) | bloeiend berceau | 1 cultivar | |
| Schijnaugurk (Akebia quinata) | bloeiend berceau | 1 cultivar | |
| Blauwe Regen (Wisteria) | bloeiend berceau | 1 of meerdere | Blauwe, witte of roze bloemtrossen. |
| Sterjasmijn (Trachelospermum jasminoides) | bloeiend berceau | 1 cultivar | |
| Peer (Pyrus communis) | fruitberceau | 2 cultivars | T.b.v. kruisbestuiving twee cultivars planten met overlappende bloeiperiode en gelijksoortige groeiwijze. |
| Appel (Malus domestica) | fruitberceau | 2 cultivars | T.b.v. kruisbestuiving twee cultivars planten met overlappende bloeiperiode en gelijksoortige groeiwijze. |
| Pruim (Prunus domestica) | fruitberceau | 2 cultivars | T.b.v. kruisbestuiving twee cultivars planten met overlappende bloeiperiode en gelijksoortige groeiwijze. |
| Druif (Vitis vinifera) | fruitberceau | 1 cultivar | Cv. ‘Boskoops Glorie’ geeft ook druiven. Cv. ‘Purpurea’ heeft aantrekkelijk blad. |
| Klimop (Hedera) | wintergroen berceau | ||
| Tabel 1: Haagberceau aanleggen Synonieme termen van haagberceau: tunnelhaag, groen gewelf. |
||
|---|---|---|
| Plant: | Aantal cultivars per berceau: | Toelichting: |
| Beuk (Fagus sylvatica) | 1 (of 2) | Gebruik eventueel paarsbladige en groenbladige cultivars door elkaar. |
| Winterlinde (Tilia cordata) | 1 | |
| Klimop (Hedera) | (1) | Wintergroen |
Een haagberceau, ook wel tunnelhaag of groen gewelf genoemd, ziet eruit als een groene tunnel. Meest populair zijn kleinbladige tunnelhagen van Fagus sylvatica en Tilia cordata.
Bij de aanleg van een haagberceau kun je het plantgoed in 1 of 2 rijen uitplanten. Met één rij blijft de haag platter, wat ruimte bespaart. Een dubbele rij heeft als voordeel dat de haag eerder dicht groeit.
Aantal Cultivars Fruitberceau
Voor een fruitberceau geldt dat één ras het gemakkelijkst is in onderhoud en er het meest netjes uit ziet. Echter de bestuiving (en vruchtdracht) laat dan te wensen over. Voor een fruitberceau is het daarom een betere optie om twee cultivars te nemen, om-en-om uitgeplant.
Een fruitberceau met twee cultivars is het beste compromis tussen enerzijds een goede bestuiving en anderzijds een strak uiterlijk. Drie of meer fruitrassen gebruiken oogt vaak rommelig. Zeker bij leifruit is een strak en uniform uiterlijk wenselijk.
Een fruitberceau met slechts twee fruitrassen moet je wel checken dat beide cultivars elkaar bestuiven en een gelijksoortige groeiwijze hebben. Ze moeten een vergelijkbare groeikracht hebben, en op kortlot vruchten dragen.
Een alternatieve methode om een fruitberceau met 1 fruitras en een goede bestuiving te realiseren, is om naast het berceau een ander fruitras te planten. Bijvoorbeeld een rij tweearmige snoeren aan beide zijden (dat ziet er ook nog leuk uit). Of één of enkele gewone fruitbomen (halfstam of hoogstam). Voor de beste bestuiving plant je de bomen aan windzijde van het berceau.
| Tabel 2: Fruitberceau aanleggen. Aanbevolen plantensoorten en aantal gebruikte cultivars per berceau. |
||
|---|---|---|
| Plant: | Aantal cultivars per berceau: | Toelichting: |
| Peer (Pyrus communis) | 2 cultivars | T.b.v. kruisbestuiving twee cultivars planten met overlappende bloeiperiode en gelijksoortige groeiwijze. |
| Appel (Malus domestica) | 2 cultivars | T.b.v. kruisbestuiving twee cultivars planten met overlappende bloeiperiode en gelijksoortige groeiwijze. |
| Pruim (Prunus domestica) | 2 cultivars | T.b.v. kruisbestuiving twee cultivars planten met overlappende bloeiperiode en gelijksoortige groeiwijze. |
| Druif (Vitis vinifera) | 1 cultivar | Cv. ‘Boskoops Glorie’ geeft ook druiven. Cv. ‘Purpurea’ heeft aantrekkelijk blad. |
Aantal Cultivars Bloeiend Berceau
Bij een bloeiend berceau is het vooral een kwestie van persoonlijke smaak of je voor één of meerdere cultivars kiest.
Bij een berceau rozen wordt meestal gekozen voor meerdere cultivars, in verschillende kleuren. Op die manier zorg je niet alleen voor meer kleur, maar ook dat bloeiperioden elkaar overlappen.
Planten combinaties zijn ook mogelijk. Roos met Clematis is hiervan een klassiek voorbeeld. Een lichtrijke en luchtige standplaats is dan wel gewenst.
Bij een berceau Wisteria kun je kiezen voor cultivars met blauwe, roze en/of witte bloemen.
| Tabel: 3 Bloeiend berceau aanleggen. Aanbevolen plantensoorten en aantal gebruikte cultivars. |
||
|---|---|---|
| Type berceau: | Aantal cultivars per berceau: | Toelichting: |
| Rozenberceau (Rosa) | meerdere | Gebruik meerdere cultivars met verschillende bloeiperioden. Evt combineren met Clematis. |
| Clematis berceau | meerdere | Gebruik meerdere cultivars met verschillende bloeiperioden. Evt combineren met rozen. |
| Gouden Regen (Laburnum anagyroides) | 1 cultivar | |
| Schijnaugurk (Akebia quinata) | 1 cultivar | |
| Blauwe Regen (Wisteria) | 1 of meerdere | Blauwe, witte of roze bloemtrossen. |
| Sterjasmijn (Trachelospermum jasminoides) | 1 cultivar | |
Voorbeelden van Berceaus
Een fruitberceau van leiperen (6 cultivars) van 550 meter. De langste berceau van Nederland.
Locatie: Perenlaantje 3344 HA Hendrik Ido Ambacht (woonwijk uitlopen en Vrouwgelenweg oversteken).
Toegang: gratis.
Perenlaantje
Een haagberceau van 573 meter met 4700 haagbeuken uit 1885. De langste berceau van Europa.
Locatie: 4910 La Reid (Theux), tussen Chemin de Quarreux en Rue Hautregard, België.
Toegang: Gratis, van zonsopgang tot zonsondergang.
Cirkelvormig berceau van haagbeuken uit 1626 in ommuurde stadstuin.
Locatie: Turfsingel 41, 9712 KJ Groningen
Toegang: Gratis, van zonsopgang tot zonsondergang.
Een natuurlijk berceau van 650 meter lang met dubbele rijen haagbeuken die dateert uit 1865. De bomen zijn schuin geplant en de toppen zijn op 4 meter hoogte met ijzerdraad bijeen gebonden.
Een loofgang van bomen, zonder frame, wordt ook wel boomlommer of boomgewelf genoemd.
Locatie: Landgoed Mariëndaal, Arnhem / Oosterbeek
Toegang: Gratis, van zonsopgang tot zonsondergang.
Afbeelding: Haagberceau. De bogen van de loofgang staan los van elkaar.
Een loofgang van losstaande gewelfbogen met beuken.
Locatie: Stationsweg 166A, 2161AM Lisse, voor Oranje Nassau gebouw.
Toegang: zie De Keukenhof; alleen in voorjaar geopend.
Natuurlijk berceau van beuken waarvan de boomtoppen in elkaar gevlochten zijn.
Locatie: Hoofdweg 266, 9765 CM Paterswolde.
Toegang: Gratis, van zonsopgang tot zonsondergang.
Afbeelding: Berceau Fagus sylvatica.
Berceau van haagbeuken met imposante houten balken.
Locatie: Koninklijk Park 1, 7315 JA Apeldoorn
Toegang: zie website Paleis Het Loo
.
Esthetische verhoudingen
De verhoudingen van een loofgang worden enerzijds bepaald door visueel aantrekkelijke verhoudingen van het berceau constructie en anderzijds de schaal van de constructie ten opzichte van objecten in de omgeving, zoals een woning. Ook groeieigenschappen van de beplanting (planthoogte etc.) zijn van invloed.
Bij fruitberceaus met leibomen zijn de gekozen afmetingen van de berceau sterk afhankelijk van:
- type leivorm
- cultivar (eigenschappen)
- grondsoort
Een fruitberceau oogt het mooist door slechts één leivorm aan te houden. Bijvoorbeeld twee rijen verticale snoeren of schuine palmetten.
Doe het zelf
Advies nodig bij aanleg van een berceau?
Contacteer ons voor advies, over aanleg en beplanting van een berceau.
Contact
Beoordeling Berceau, 3D Tuinelement met allure.